راهنمای جامع کبک

پرورش کبک، شغلی نسبتا جدید است که رشد اقتصادی حاضل از آن، باعث شده تا افراد زادی از آن استقبال کنند. پروتئین یکی از اقلام پرمصرف در سبد غذایی خانوار است. همین عامل سبب شده است تا هنگام خرید کردن، علاوه بر پروتئین هایی مانند گوشت مرغ و ماهی، در پی استفاده از پروتئین های ارگانیک باشند. برخی اوقات دیده می شود که واژه ی ارگانیک با واژه بیلوژیک اشتباه گرفته می شوند. ارگانیک به معنی عدم اصلاح نژاد و حفظ توانايي طبيعي پرنده در برابر بيماري ها و استفاده نکردن از موادی غیر طبیعی مانند پودر خون، مرغ و یا گوشت است در خوراک پرندگان استفاده می شود.

  استفاده از مواد طبیعی در جیره غذایی این پرنده، نیازهای غذایی را برطرف می کند. همین عامل باعث می شود تا راجع به ارگانیک بودن آن اطمینان حاصل کنیم. در صنعت پرورش طيور، توانایی های مدیریتی عامل موفقیت افرادی است که از این توانایی برخوردارند. همیشه به یاد داشته باشید که پیشگیری از مشکلات کم هزینه تر و آسانتر از رفع آنها است. پیش بینی می شود، تقریبا 80 درصد مشكلات سلامت گله ها متوجه پرورش دهندگان آنها است قابل پیش گیری و برطرف کردن است.

آشنایی با کبک

یکی از انواع مختلف کبک، کبک چوکار است که پرورش آن از سایر گونه های دیگر پردرآمد تر است.

 در لهجه های مختلف فارسی، اسامی متعددی از جمله: به آن خاسه کو، زرج، ژرژ، کو، کوک دارد. وزن این پرنده در شرايط پرورشی عموما 400 تا 600 گزارش شده است. وزن کبک نر بالغ در شرايط طبيعی (سويه ايرانی) از 510 تا 800 گرم و وزن کبک ماده بالغ از 450 تا 680 گرم می باشد. از لحاظ اندازه، اين پرنده 31 تا 35 سانتيمتر است و اندازه پرنده نر بیشتر گزارش شده است. میزان ترکیب پرها در هر دو نوع نر و ماده یکسان می باشد. در قسمت بالای بدن این پرنده، رنگ قهوه ای مایل به خاکستری دیده می شود و رنگ شکم آن نیز زرد است. جلوی سر این پرنده دارای خط سیاه رنگی است که انشعاب آن از چشم ها و گردن عبور می کند و تا قسمت بالای سینه ادامه می یابد و تمام می شود. قسمت پهلوی این پرنده از ترکیب دو رنگ سياه و شاه بلوطی پوشانده شده. پرهایی که در قسمت انتهایی بال وجود دارند، رنگ شاه بلوطی دارند. سایر قسمت های بدن کبک مانند منقار، لبه پلک ها، ساق و پاهای کبک بومی ايران رنگ صورتی تا قرمز سیر را دارند. جنس نر این پرنده که مخصوص ایران است، دارای سیخکی در قوزک پا هست. اگر کبک نابالغ باشد، دارای رنگ قهوه ای و خاکستری است. این نکته حائز اهمیت است که رنگ کبک وابسته به زیستگاهی است که پرنده در آن رشد و زندگی می کند.

زیستگاه های این پرنده

این پرنده تمایل دارد زیستگاه خود را از مناطق سخت مانند میان دره ها، کوهستان ها و مناطق پرفراز و نشیب انتخاب کند. در شرایط طبیعی غذاهایی مانند: برگ گیاهان و علف ها، دانه های آن ها، خوراک این پرنده است. ارتفاع منطقه جغرافیایی عاملی است که فصل ساخت آشیانه را تعیین می کند. اما معمولا بين ارديبهشت و تيرماه می باشد اما برخی اوقات تا اواسط تابستان طول می کشد. این پرنده به شیوه ای بسیار ساده آشیانه می سازد. آشیانه هایش را اغلب در پناه درختان و یا توده های گیاهان می سازد. در هنگام ظهر، این حیوان به چرا می رود.

خواص دارويي گوشت و ساير اجزاء کبک:

گوشت کبک بسیار سریع پخته می شود چون جوان و نرم و لطیف است. توصیه می شود، فاصله بین شکار و استفاده از گوشت آن زیاد نباشد. از لحاظ طبع، گوشت کبک گرم و خشک بوده و  در بدن سریعا هضم می شود. از مزایای خوردن گوشت این پرنده می توان به: تقويت قوای جنسی و از بردن ضعف عمومی بدن و همچنین رشد و پرورش قوای فکری و تقویت سیستم گوارش و طحال و جگر اشاره کرد. پزشکانی که از راهکارهای سنتی استفاده می کنند، به افرادی که دچار سرد مزاجی هستند توصیه می کنند از گوشت کبک استفاده کنند. خوب است بدانید، جگر این پرنده به صورت خامبرای بیماران مبتلا به صرع و زهره او برای سلول های چشم و تقویت آنها بسیار موثر است.باعث می شود چشم انسان دچار تاربینی نشود. در صورتیکه دچار ضعف حافظه شدید، عصاره کبک را با مقداری روغن زیتون مخلوط کنید و در بینی خود بچکانید. این کار باعث از بین بردن اثرات فراموشی می شود. اگر به لاغری مفرط دچار هستید، می توانید گوشت بیضه کبک را با مقداری پودر کندر بپزید و میل کنید. این کار بسیار نتیجه بخش خواهد بود.

روش های پرورش کبک

 در این بخش، اهداف پرورش کبک را بیان می کنیم. سه هدف برای پرورش کبک وجود دارد. پرورش کبک مولد. توليد جوجه يک روزه. توليد نيمچه گوشتی. هنگام پرورش کبک مولد؛ صاحب کبک، جوجه یک روزه را به مرحله نیمچه تخم گذار می رساند. سپس جنسیت آنها را تعیین می کند. تا شش ماهگی آنها صبر می کند و هر سه پرنده ماده را به همراه یک پرنده نر به فروش می رساند. برای تولید جوجه یک روزه، باید گله مادری را پروش داد و از آن استفاده کرد. ابتدا کبک های ماده به بلوغ جنسی می رسند. سپس شروع به تخم گذاری می کنند. سه نوبت در روز تخم ها جمع آوری می شوند. بعد از ضد عفونی، در محل مخصوصی نگه داری می شوند. تا به ترتیب وارد دستگاه جوجه کشی شوند. بعد از گذشت بیست و چار روز، تخم های به بلوغ رسیده را به فروش می رسانند. اگر بخواهید به روش سوم کبک را به بلوغ برسانید، از جوجه های یک روزه برای این کار می توانید استفاده کنید و به مدت 12 تا 14 هفته بعد از رشد آنها، برای فروش اقدام کنید.

سیستم‌های پرورش

روش های صنعتی تولید کبک، به سه شکل: بر روی بستر، قفس‌های دسته جمعی و قفس‌های انفرادی انجام پذیر است. پرورش کبک ها روی بستر، هزینه کمتری در بر دارد و از همین جهت منفعت اقتصادی کمتری دارد. در این روش با استفاده از شیوه ای به نام پن‌بندی سالن جفت های 20 عددی را نگهداری می کنند. تا دعوا و درگیری بین گله ها کمتر شود. در همین راستا، میزان نطفه درآوری هم افزایش می یابد. در صورتیکه از سیستم پن بندی استفاده نکنید، میزان تخم های تولیدی که قابل جوجه کشی نیستند، افزایش می یابد. در روش قفس، میزان سرمایه مورد نیاز برای تولید بیشتر است اما رشد اقتصادی حاصل از آن هم به همین نسبت بیشتر است. اما در برابر مزایایی که دارد، ارزشمند است. در این سیستم نسبت نرها و ماده‌ها ، تولید تخم نطفه‌دار ‌، کنترل بیماری و میزان خوراک مصرفی بسیار آسان تر از روش قبلی انجام می شود. علاوه بر این، به نسبت سطح، تراکم بالایی را شامل می شود.

نتیجه گیری:

پرورش کبک، مزایای اقتصادی و غذایی زیادی دارد. گوشت کبک بسیار لذیذ و طبع آن گرم است. بسیاری از پزشکان، برای مقابله با بیماری ها آن را تجویز می کنند. روش های متفاوتی برای تولید کبک رایج است اما سه روش ذکر شده در مقاله، بیشترین ثمر را دارد.