عفونت سالمونلا در حیوانات
سالمونلوز عفونت با باکتری سالمونلا است. این بیماری بیشتر گونه های جانوری و همچنین انسان ها را تحت تاثیر قرار می دهد و یک نگرانی عمده برای سلامت عمومی به شمار می رود. علائم بالینی این بیماری می تواند از حالت ناقل مزمن سالم گرفته تا بیماران مبتلا به انتریت حاد یا مزمن متغیر باشد. تشخیص عفونت سالمونلا از طریق جداسازی پاتوژن انجام می شود، که می تواند چالش برانگیز باشد.
در این مطلب می خواهیم به بررسی یکی دیگر از بیماری های مشترک میان انسان و حیوان بپردازیم و اثرات آن بر سلامت جانوران گونه های مختلف و انسان ها را مورد بررسی قرار بدهیم. همچنین نگاهی داریم به راه های پیشگیری و درمان این بیماری و اقداماتی که باید در این زمینه انجام شود. با سامانه جامع دامپزشکی Itvet همراه باشید!
عفونت سالمونلا چیست؟
عفونت سالمونلا در تمام نقاط جهان شناخته شده است، این عارضه در مناطقی که دامپروری به صورت فشرده و پرجمعیت انجام می شود بیشتر شیوع دارد. عامل این بیماری یک باکتری روده است و معمولاً در محیطی که در معرض آلودگی مدفوع است یافت می شود.
مدفوع حیوانات آلوده می تواند خوراک و آب، شیر، گوشت های تازه و فرآوری شده از کشتارگاه ها، محصولات گیاهی و حیوانی مورد استفاده به عنوان کود یا خوراک، مراتع و بسیاری از مواد بی اثر را آلوده کند. ارگانیسم های این باکتری ممکن است ماه ها در مناطق مرطوب و گرم مانند سالن مرغداری ها یا در گودال های آبی زنده بمانند. این عوامل بیماری زا اما در کود دامی کمپوست شده حداکثر 1 هفته زنده می مانند.
جوندگان و پرندگان وحشی منبع عفونت برای حیوانات اهلی هستند.
شیوع و شدت این بیماری یا توجه به مناطق جغرافیایی مختلف، متفاوت است. در حیوانات بیمار که علائم بیماری سیستمیک دارند، آنتی بیوتیک قوی و درمان حمایتی برای بهبود مورد نیاز است.
- مطلب پیشنهادی: 0 تا 100 پرورش مرغ گوشتی
انتقال بیماری سالمونلا
سالمونلا گروهی از باکتری های گرم منفی از خانواده انتروباکتریاسه است. سالمونلا عمدتاً یک پاتوژن روده ای است. این عامل می تواند باعث بیماری سیستمیک شده و سپس از خون و اندام های مختلف جدا شود.
سالمونلا عمدتاً از طریق غذا افراد را مبتلا می کند. اگر مواد خام آلوده در غذا به اندازه کافی گرم نشود، به غیر از انسان ها، گربه ها هم می توانند آلوده شوند.
برخی از پرندگان کوچک آلوده به سالمونلا هستند و هنگامی که تعداد زیادی از پرندگان کوچک در اواخر زمستان و اوایل بهار در اطراف پرندگان سالن پرورش مرغ جمع می شوند، ممکن است گسترش عفونت را تسهیل کنند. پرندگانی که پس از یک زمستان طولانی از سوءتغذیه رنج می برند ممکن است در اثر عفونت سالمونلا بمیرند.
پرندگان زنده یا مرده مانند و فضولات آنها ممکن است منبع عفونت برای گربه ها و سگ ها باشند. از زمان اولین شیوع این بیماری در سال 1999 میلادی (1377 شمسی) عفونت سالمونلا اغلب در اواخر زمستان و اوایل بهار در گربه ها دیده می شود. پس آلوده شدن گربه ها و پرندگان وحشی به سالمونلا در این زمان از سال غیرعادی نیست.
- شاید این مطلب را هم بپسندید: لیست وسایل گربه
علائم بالینی عفونت سالمونلا
چندین مکانیسم بیماری زای مختلف در باکتری سالمونلا شناسایی شده است. مطالعات روی حیوانات نشان داده است که گونه های سالمونلا. می توانkد به سلول های اپیتلیال روده بچسبkد و به آنها حمله کند. نتیجۀ این حمله باعث ایجاد انتریت با اسهال و یا عفونت سیستمیک بعدی میشود.
باکتری سالمونلا همچنین می تواند در غدد لنفاوی روده، کبد و طحال باقی بماند. به همین جهت، فعال شدن مجدد عفونت در برخی از گونه های جانوری باعث سرکوب سیستم ایمنی یا بروز استرس در حیوانات می شود.
شدت علائم بالینی عفونت سالمونلا در گربه ها متفاوت است. عفونت بدون علامت و همچنین علائم بالینی خفیف مانند افزایش جزئی دما و بی اشتهایی از جمله علائم شایع این بیماری به شمار می آید. در موارد شدیدتر، تب بالا (اغلب بالای 40 درجه سانتیگراد)، بی اشتهایی، استفراغ، اسهال و درد شکم نیز دیده می شود.
اسهال می تواند از خفیف تا آبکی یا مخاطی تا بسیار شدید و دارای رگه های خونی باشد. گربه های مبتلا ممکن است به سرعت دچار کم آبی شوند و در موارد شدید این کم آبی بدن می تواند کشنده باشد.
در موارد نادر عفونت ممکن است به اندام های مختلف سرایت کند. بر اثر این سرایت علائمی مانند: ذات الریه، مننژیت و سقط جنین (بسته به اینکه کدام اندام تحت تاثیر قرار گرفته است) ممکن است در حیوانات خانگی دیده شود.
بیماری سالمونلا در سگ‌ها و گربه‌ها
همانطور که اشاره کردیم بسیاری از سگ‌ها و گربه‌ها ناقلان بدون علامت سالمونلا هستند. این موضوع با عادات غذایی بی‌رویه این گونه‌ها بی ارتباط نیست. گربه و سگ ها تمایل زیادی به خوردن غذا بدون توجه به تازگی یا آلودگی آن دارند. انتقال عفونت سالمونلا توسط سگ ها و گربه ها به انسان هایی که با حیوان خانگی در یک خانه زندگی می کنند وجود دارد. به همین جهت توصیه می شود در نگهداری از حیوانات خانگی نکات بهداشتی را رعایت کنید.
اقدامات لازم در زمان شیوع بیماری
در زمان شیوع بیماری سالمونلا در دامداری ها یا سالن های پرورش مرغ، اقدامات زیر باید انجام شود:
- حیوانات آلوده باید شناسایی، معدوم یا جدا شوند.
- در حیواناتی که علائم بیماری سیستمیک را نشان می دهند، به درمان فوری نیاز است.
- حیوانات تحت درمان باید چندین بار بررسی شوند تا تایید شود که ناقل نیستند.
- حیوانات بدون علامتی که در طی چند ماه به عنوان ناقل شناخته شده اند باید حذف شوند. درمان حیوانات بدون علامت با داروهای ضد میکروبی بسیار بحث برانگیز است زیرا احتمال ایجاد یک حیوان ناقل افزایش می یابد.
- منطقه زایمان باید به عنوان یک منطقه بحرانی برای انتقال بیماری شناخته شود. یک پروتکل بهداشتی دقیق باید در این قسمت سالن اجرا شود. اقداماتی مانند جداسازی زودهنگام گوساله ها از سدهای حامل و پاستوریزاسیون شیر باید در دستور کار قرار بگیرد.
- حرکت حیوانات در اطراف مزرعه باید محدود شود تا آلودگی به کوچکترین گروه محدود شود. از اختلاط تصادفی حیوانات باید جلوگیری کرد.
- خوراک و منابع آب باید از آلودگی فضولات محافظت شود.
- ساختمان های آلوده باید به سرعت تمیز و ضدعفونی شوند.
- مواد آلوده باید با دقت دفع شوند.
- همه افراد باید از خطرات کار با حیوانات آلوده و اهمیت بهداشت فردی آگاه باشند. یک برنامه مدیریت مزرعه دقیق و منسجم باید تعیین و به شکل سختگیرانه ای به آن عمل شود.
- استفاده از واکسن باید مورد توجه قرار گیرد، به ویژه در موارد شیوع بیماری که شامل گاوهای باردار، خوک ها یا طیور تخمگذار می شود. ممکن است از باکتری های کشته شده تجاری یا باکتری های خودزا استفاده شود. واکسن های زنده ضعیف شده بهترین نوع واکسن هستند ولی تعداد آنها بسیار کم است.
جمع بندی
عفونت سالمونلا یکی از بیماری هایی استکه در حیوانات خانگی یا اصطلاحا پت ها (به ویژه سگ ها، گربه ها و پرندگان) دیده می شود. این بیماری می تواند به سیستم گوارش و روده ها آسیب برساند و حیوان را دچار مشکل سوءتغذیه کند. در این مطلب راه های پیشگیری، کنترل و درمان این بیماری را مورد بررسی قرار دادیم. امیدواریم که با خواندن این مطلب دانش شما در زمینۀ نگهداری از حیوانات خانگی افزایش پیدا کرده باشد.
سامانه جامع دامپزشکی Itvet با هدف بهبود مشاغل فعال در حوزۀ دامپزشکی نظیر: کلینیک های دامپزشکی، پت شاپ ها، فروشگاه های خوراک دام و طیور و کسب و کارهای مشابه از سال 1402 شروع به فعالیت کرده است. هدف ما ایجاد یک بستر آنلاین برای دسترسی آسان به خدمات این مراکز است.
شما نیز می توانید با ثبت نام در سایت آی‌تی‌وت و تکمیل فرم های عضویت به خدمات ویژه سامانه دسترسی داشته باشید. جهت کسب اطلاعات بیشتر از طریق شماره تماس: 09357871280 با ما در تماس باشید!