عفونت‌های قارچی در حیوانات:علائم و روش های درمان
عفونت مخمری پوست سگ یکی از مشکلات نسبتاً شایع و آزاردهنده‌ای است که بسیاری از صاحبان سگ‌ها با آن روبه‌رو می‌شوند. این عفونت‌ها توسط نوعی قارچ به نام «مخمر» ایجاد می‌شوند که معمولاً به طور طبیعی روی پوست سگ وجود دارند، اما رشد بیش از حد آن‌ها می‌تواند منجر به بیماری شود. در این مقاله، به طور جامع به بررسی این بیماری، علائم، علل، نحوه تشخیص و روش‌های درمان آن خواهیم پرداخت.
قارچ‌ها چه موجوداتی هستند؟
قارچ‌ها گروهی از موجودات میکروسکوپی هستند که در گذشته جزو گیاهان طبقه‌بندی می‌شدند؛ اما با بررسی‌های علمی مشخص شد که به دلیل عدم وجود کلروفیل، ساختار سلولی متفاوت، و نداشتن آوند، در دسته جداگانه‌ای به نام «قارچ‌ها» طبقه‌بندی می‌شوند. قارچ‌ها در محیط‌های مرطوب به سرعت رشد می‌کنند و گونه‌های بسیار متنوعی دارند، اما فقط تعداد محدودی از آن‌ها باعث بیماری در حیوانات و انسان‌ها می‌شوند.
در همین رابطه بخوانید: انواع بیماری های پوستی حیوانات
علائم عفونت مخمری پوست سگ‌ها
علائم عفونت‌های مخمری ممکن است بسیار متنوع باشند اما شایع‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- خارش شدید و مداوم
- قرمزی و التهاب پوست
- پوسته‌پوسته شدن پوست
- بوی نامطبوع بدن حتی پس از استحمام
- ریزش موی شدید یا موضعی
- چرب شدن بیش از حد پوست
- زخم‌های کوچک روی پوست
- وجود لکه‌های تیره یا قهوه‌ای روی پوست
- خارش و التهاب در گوش‌ها
- لیس زدن یا جویدن پنجه‌ها به طور مکرر
نواحی مستعد عفونت مخمری در بدن سگ بخش‌هایی از بدن سگ‌ها که بیش از همه مستعد ابتلا به عفونت مخمری هستند عبارت‌اند از:
- پنجه‌ها و بین انگشتان
- زیر بغل و کشاله ران
- نواحی تناسلی
- گوش‌ها (به‌ویژه در سگ‌هایی با گوش‌های افتاده)
- نواحی اطراف چشم و بینی
علل ایجاد عفونت مخمری پوست سگ
عوامل متعددی می‌توانند زمینه‌ساز رشد بیش از حد مخمرها و بروز عفونت شوند:
- ضعف سیستم ایمنی سیستم ایمنی ضعیف، سگ را مستعد انواع بیماری‌ها، به‌ویژه عفونت‌های قارچی می‌کند.
- رژیم غذایی نامناسب کمبود مواد مغذی، ویتامین‌ها و مواد معدنی یا تغذیه با غذاهای بی‌کیفیت می‌تواند تعادل پوست را بر هم زده و باعث بروز عفونت شود.
- شرایط محیطی رطوبت زیاد و محیط گرم، بستری ایده‌آل برای رشد و تکثیر مخمرها ایجاد می‌کند.
- مصرف داروهای خاص مصرف طولانی مدت آنتی‌بیوتیک‌ها، کورتون و داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی می‌تواند باعث عدم تعادل پوستی شود و راه را برای رشد مخمرها باز کند.
- ژنتیک و نژاد برخی نژادهای سگ به طور ژنتیکی بیشتر از سایر نژادها مستعد ابتلا به عفونت‌های مخمری هستند.
نحوه تشخیص عفونت مخمری
در سگ برای تشخیص دقیق عفونت مخمری، دامپزشک معمولاً از روش‌های زیر استفاده می‌کند:
- معاینه ظاهری پوست برای بررسی علائم مشخص عفونت
- نمونه‌برداری از ناحیه مشکوک و بررسی میکروسکوپی
- آزمایش کشت قارچ برای تشخیص دقیق‌تر
- استفاده از لامپ وود برای مشاهده برخی انواع خاص مخمرها
تشخیص نهایی همیشه باید توسط دامپزشک و با بررسی دقیق آزمایشگاهی صورت گیرد.
در همین رابطه بخوانید: لیست داروهای دامپزشکی
انواع عفونت قارچی در سگ‌ها
عفونت‌های قارچی در سگ‌ها به سه نوع کلی تقسیم می‌شوند:
۱. عفونت قارچی ناشی از انگل‌ها (Dermatophytosis) این نوع عفونت معمولاً باعث ریزش مو، التهاب، خارش و قرمزی شدید پوست می‌شود و اغلب به شکل ریزش مو به‌صورت سکه‌ای ظاهر می‌گردد.
۲. عفونت ناشی از قارچ مخمری (Yeast infection) این عفونت‌ها بیشتر در نواحی مرطوب بدن سگ، مانند گوش‌ها، چشم‌ها و اطراف بینی ایجاد می‌شوند. علائم آن شامل خارش شدید، التهاب موضعی، بوی نامطبوع و تغییر رنگ پوست است.
۳. عفونت‌های شدید پوستی ناشی از قارچ‌های عمقی این دسته از عفونت‌ها، مانند قارچ اسپوروترکس، عفونت‌های جدی‌تری ایجاد کرده و می‌توانند در لایه‌های عمیق پوست گسترش پیدا کنند و باعث زخم‌های دردناک، خونریزی و حتی آسیب به اندام‌های داخلی شوند.
انواع عفونت قارچی در گربه‌ها
۱. قارچ‌های پوستی و سطحی رایج‌ترین نوع عفونت قارچی در گربه‌ها است و معمولاً به صورت ریزش مو، التهاب و خارش مشخص می‌شود. قارچ‌های پوستی اغلب به کراتین موجود در پوست، مو و ناخن گربه‌ها حمله می‌کنند و موجب ایجاد لکه‌های قرمز و بی‌مویی روی پوست می‌شوند.
۲. عفونت قارچی گوش یکی از شایع‌ترین عفونت‌ها در گربه‌هاست. این قارچ‌ها در گوش گربه‌ها رشد کرده و باعث خارش شدید، التهاب و تجمع جرم و ترشحات در گوش می‌شوند که می‌تواند در صورت عدم درمان، منجر به عفونت‌های جدی‌تر و حتی آسیب به مغز شود.
۳. عفونت‌های قارچی دهان قارچ‌ها ممکن است در دهان گربه مستقر شوند و باعث التهاب و قرمزی لثه‌ها، بوی بد دهان و درد در هنگام غذا خوردن شوند.
راه‌های انتقال عفونت قارچی در حیوانات خانگی قارچ‌ها از طریق تماس مستقیم یا تماس با محیط آلوده مانند بستر، وسایل نظافت، یا لوازم بازی منتقل می‌شوند. همچنین، تماس حیوانات سالم با حیوان آلوده، به‌ویژه در محیط‌هایی که حیوانات زیادی در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند، مانند پانسیون‌ها، می‌تواند منجر به گسترش این بیماری‌ها شود.
روش‌های درمان عفونت‌های قارچی
درمان عفونت قارچی بسته به شدت بیماری و نوع قارچ متفاوت است. روش‌های متداول درمان شامل موارد زیر می‌باشد:
- استفاده از داروهای موضعی ضد قارچ مانند نیستاتین، کلوتریمازول و میکونازول
- استفاده از داروهای خوراکی ضد قارچ مانند کتوکونازول و فلوکونازول
- شامپوهای درمانی ضد قارچ برای کاهش عفونت‌های پوستی
- تقویت سیستم ایمنی حیوان با ویتامین‌ها و مکمل‌های غذایی
پیشگیری از ابتلا به عفونت قارچی در حیوانات برای پیشگیری از ابتلای حیوانات به عفونت‌های قارچی باید نکات زیر را رعایت کنید:
- رعایت بهداشت محیط زندگی حیوان و نظافت منظم لوازم و وسایل آن‌ها
- جلوگیری از تماس حیوان با حیوانات آلوده یا مشکوک به بیماری
- تقویت سیستم ایمنی حیوان از طریق تغذیه سالم و مکمل‌های ویتامینی
- معاینه منظم توسط دامپزشک و توجه به علائم اولیه بیماری
- کنترل مرتب پوست و موی حیوان برای تشخیص زودهنگام هرگونه تغییر یا ضایعه
نحوه استفاده صحیح از شامپوهای ضد قارچ
برای شستن سگ با شامپوی ضد قارچ، مراحل زیر را دنبال کنید:
- ابتدا موهای سگ را مرطوب کنید.
- مقداری شامپوی ضد قارچ را به آرامی از سر تا دم سگ بمالید.
- مراقب باشید شامپو وارد چشم، گوش و بینی سگ نشود.
- اجازه دهید شامپو به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه روی پوست باقی بماند.
- سگ را به‌خوبی آبکشی کرده و کاملاً خشک کنید.
نکات پیشگیری از ابتلا به عفونت مخمری
- تقویت سیستم ایمنی سگ با رژیم غذایی مناسب و مکمل‌های ویتامینی
- رعایت بهداشت پوست و موی سگ
- کنترل رطوبت و نظافت محیط زندگی سگ
- معاینات منظم توسط دامپزشک و تشخیص به‌موقع علائم اولیه
سخن پایانی
عفونت‌های قارچی در حیوانات خانگی بسیار شایع بوده و می‌توانند سلامت حیوان و حتی صاحبان آن‌ها را تهدید کنند. به همین دلیل آگاهی کامل درباره علل، علائم، راه‌های تشخیص و روش‌های درمان ضروری است. در صورت مشاهده هرگونه علائم غیرطبیعی، توصیه می‌شود هرچه سریع‌تر به دامپزشک مراجعه کنید تا درمان به‌موقع و صحیح انجام شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص سامانه جامع دامپزشکی آی تی وت، با شماره 09357871280 در تماس باشید.