بیماری تب کیو در حیوانات
بیماری تب کیو (Q Fever) در حیوانات یک نوع بیماری شایع در بین گوسفند، بز و گاو است. البته با تحقیقاتی که انجام شده است گفته می‌شود در حیوانات خانگی هم این بیماری دیده شده است که این موضوع نیاز به درنگ و تأمل بیشتری دارد و می‌تواند خطرناک باشد به ویژه برای افرادی که در معرض تماس با حیوانات آلوده هستند.
در این مطلب می‌خواهیم علائم این بیماری و همین‌طور روش‌های پیشگیری و درمان آن را توضیح بدهیم؛ اگر شما هم به مطالب مرتبط با دامپزشکی علاقه دارید با ما همراه باشید!
علت پیدایش بیماری تب کیو در حیوانات (Q Fever)
در طی سال‌های گذشته علت پیدایش بیماری تب کیو در حیوانات یک عفونت مشترک بین انسان‌ها و دام بود که به‌صورت رسمی اعلام شد. شیوع بیماری ابتدا در گاوداری‌ها بود و طی پیشرفت آن این باکتری در گوسفندان و بزها هم مشاهده شد..
Q Fever آن‌قدر شایع است که در حیوانات دیگر نظیر: گربه، سگ، خرگوش، اسب، خوک، حیوانات‌وحشی و غیر اهلی، جوندگان، پرندگان هم یافت می‌شود و آن‌ها را آلوده می‌کند. این باکتری در شیر دام، مدفوع و ادرار حیوان آلوده به این بیماری نیز ممکن است وجود داشته باشد. باکتری Q Fever قادر است به مدت طولانی در محیط زنده بماند و حتی می‌تواند در مسافت‌های طولانی‌تر هم در هوا به حرکت ادامه دهد.
در بسیاری از تحقیقات درمورد این باکتری گفته شده که بسیاری از حیوانات و انسان‌های آلوده به این بیماری هیچ‌گونه علائمی را نشان نمی‌دهد. اما در برخی افراد این علائم بسیار جدی و قابل‌مشاهده است که در ادامه به‌صورت کلی به آن می‌پردازیم.
- مطلب مرتبط: بیماری تب طوطی یا سیتاکوز
علائم بیماری تب کیو
بیماری تب کیو در حیوانات دارای علائم شایعی است و زمانی که دام این علائم را دارد باید حتماً از مابقی دام‌ها جدا شود. ازآنجایی‌که این بیماری انسان‌ها را هم درگیر می‌کند نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که بیش از نیمی از موارد علامت‌دار به عفونت یا التهاب ریه دچار می‌شوند و بسیاری از افراد نیز دچار التهاب کبد و هپاتیت می‌شوند. اکثر موارد در عرض چند ماه بدون هیچ درمانی بهبود پیدا می‌کنند و تنها ۱ تا ۲ درصد از افراد مبتلا به Q Fever حاد بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند.
علائم شایع تب کیو عبارت‌اند از:
- تب شدید، تب که به‌صورت که ۴ هفته مداوم طول بکشد. عفونت بیش از ۶ ماه ادامه دارد و ممکن است تا سال‌ها پس از عفونت اولیه آشکار نشود.
- دام و یا فرد مبتلا به این بیماری عرق و لرز فراوان دارد
- سردردهای کاملاً شدید
- یکی از علامت‌های این بیماری خستگی‌های طولانی‌مدت است.
- دردهای عضلانی شدید
- سرگیجه و گیجی
- گلودردهای سخت
- سرفه‌های خشک
- درد قفسه سینه هنگام تنفس
- حالت تهوع و استفراغ شدید
- اسهال
- دردهای شکم
افراد زیر بیشترین احتمال ابتلا به این بیماری را دارند:
- افرادی که مشکلات قلبی زمینه‌ای دارند
- افرادی که گیرندگان پیوند هستند
- بیماران سرطانی
- کسانی که بیماری کلیویی دارند
روش‌های پیشگیری از تب کیو در حیوانات
- یکی از راه‌های پیشگیری تب کیو زمانی است که دام قرار است زایمان کند. باید لاشه‌ها، جنین‌های سقط شده و جفت‌ها برداشته شوند تا انتشار مواد بالقوه آلوده به حداقل برسد. ماده‌های باردار و آلوده باید از گله جدا شوند. افرادی که این کار انجام می‌دهند باید در نظر داشته باشند که هنگام کار با حیوانات بالقوه عفونی یا بافت‌های آلوده از تجهیزات حفاظت فردی که شامل دستکش و ماسک است استفاده کنند.
- از دیگر پیشگیری‌های این بیماری واکسن است؛ ولی باید گفت متأسفانه تا به امروز هیچ‌گونه واکسنی برای این بیماری تولید نشده است. بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که در هنگام بروز و شیوع این بیماری از حرکت و فروش دام جلوگیری نمایید تا عفونت گسترش پیدا نکند. به یاد داشته باشید در این نوع پیشگیری حذف گله‌های آلوده به طور معمول توصیه نمی‌شود.
- پیشگیری بعدی این بیماری آزمایش آنتی‌بادی است که به‌راحتی قابل‌دسترس است و دامپزشکان می‌توانند آن را بر روی نمونه‌های سرم، خوناب یا شیر انجام بدهند. تحقیقات نشان می‌دهد که این آزمون دارای حساسیت کلی ۹۸.۶ درصد است.
- زنان باردار باید از دست‌زدن به مواد سقط شده نشخوارکنندگان کوچک یا کمک به زایمان بره‌ها یا بزهای نارس یا سقط شده خودداری کنند، زیرا خطرات حاملگی خودشان مرتبط با قرارگرفتن در معرض این نوع بیماری و سایر عوامل بیماری‌زای مشترک بین انسان و دام است. انبارها باید حتماً با محلول ۱۰٪ سفیدکننده، محلول ۵٪ پراکسید هیدروژن، یا محلول 1٪ Lysol کاملاً تمیز و ضدعفونی شوند.
درمان تب کیو
در نظر داشته باشید مواردی که در ادامه برای درمان تب کیو توصیه می‌شود شامل نکات کلی برای درمان بیماری می‌شوند و تعیین دقیق داروهای مورد نیاز و میزان مصرف آن حتماً باید توسط دامپزشک انجام شود!
داکسی‌سایکلین
یکی از تجویزها برای بیماری تب حاد کیو، درمان اولیه داکسی‌سایکلین است که تا زمانی که بیمار بهبود یابد، باید حدود ۵ روز تب داشته باشد و به مدت ۱۴ روز تحت درمان قرار گیرد. ممکن است برای بیماری شدید به درمان طولانی‌تری نیاز باشد.
- مطلب مرتبط: دستور مصرف قرص تتراسایکلین دامی
هیدروکسی کلرو کین
هیدروکسی کلرو کین در حال حاضر برای این بیماری توصیه می‌شود. اما باید بدانید که ممکن است اثرات نامطلوب قلبی در اثر مصرف هیدروکسی کلرو کین به وجود بیاید. بیمارانی که از این دارو استفاده می‌کنند باید این فاصله دارویی را کنترل کنند.
مشاوره با متخصص بیماری‌های عفونی ممکن است به مدیریت پیچیدگی‌های بیماری و درمان آن کمک کند. اغلب، درمان آنتی‌بیوتیکی فقط تا حدی مؤثر است و دریچه‌های آسیب‌دیده باید با جراحی تعویض شوند، اگرچه برخی از درمان‌ها بدون جراحی انجام شده است.
- در همین رابطه: اهمیت واکسیناسیون دام
- در همین رابطه: تب برفکی و علائم آن
نتیجه‌گیری
اگر سرپرستی یک حیوان خانگی را برعهده گرفتید یا در صنعت دامپروری مشغول فعالیت هستید بیماری تب کیو در حیوانات می‌تواند یک زنگ خطر بزرگ برای شما باشد. این بیماری خطرناک در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند خسارت‌های جانی و مالی را رقم بزند و حتی امکان سرایت به انسان را هم دارد. با در نظر گرفتن این مسئله در این مطلب به بررسی Q Fever یک بیماری مشترک بین انسان و دام پرداختیم؛ اگر در این زمینه سؤال یا ابهامی برای شما وجود دارد آن را در بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.
سامانه جامع دامپزشکی ایران Itvet با هدف تسریع دسترسی به خدمات کلینیک‌های دامپزشکی، فروشگاه‌های خوراک دام و طیور و پت‌شاپ‌ها از سال 1402 فعالیت خود را در اینترنت شروع کرده است. شما نیز می‌توانید با عضویت در سامانه ما و تکمیل فرم‌های عضویت به خدمات ویژه آی‌تی‌وت دسترسی داشته باشید. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره‌تلفن: 09357871280 تماس حاصل فرمایید.