انسفالیت اسب شرقی
در بین بیماری‌های خطرناک انسفالیت اسب شرقی (EEE) یک از مریضی‌هایی است که می‌تواند مشکلات جدی برای دام، اسب‌ها و حیوانات خانگی ایجاد کند. ویروس آنسفالیت اسب شرقی از طریق نیش پشه آلوده به افراد منتقل می‌شود. این بیماری اگرچه نادر است؛ ولی در صورت ابتلا عوارض آن بسیار جدی است. تقریباً 30٪ از مبتلایان به این بیماری می‌میرند و بسیاری از بازماندگان مشکلات عصبی دائمی خواهند داشت.
علائم این بیماری مشترک بین انسان و دام شامل: تب، سردرد، استفراغ، اسهال، تشنج، تغییرات رفتاری و خواب‌آلودگی است. هیچ واکسنی برای پیشگیری یا دارویی برای درمان آن وجود ندارد. با جلوگیری از گزش توسط حشرات، استفاده از حشره‌کش یا دستگاه‌های برقی دفع‌کنندۀ حشرات می‌توان خطر ابتلا به این ویروس را تا حد زیادی کاهش داد.
در این مطلب قصد داریم به یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مشترک میان انسان و دام اشاره کنیم و در مورد روش‌های کنترل و جلوگیری از آن توضیحات مفصلی ارائه دهیم؛ با آی‌تی‌وت همراه باشید تا در این زمینه اطلاعات بیشتری کسب کنید!
انسفالیت اسب شرقی چیست؟
انسفالیت اسب شرقی یک بیماری ویروسی است که توسط پشه‌های آلوده ایجاد می‌شود. هنگامی که یک پشه آلوده به EEE یک اسب غیر ایمن (یا انسان) را نیش می‌زند، ویروس در بدن میزبان پخش می‌شود و به سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) حمله می‌کند و باعث علائم عصبی مانند افسردگی عمیق، کوری، تلوتلوخوردن و حتی تشنج می‌شود.
اکثر اسب‌های مبتلا در عرض چند روز می‌میرند. همه اسب‌ها در معرض خطر هستند اگرچه در این بین اسب‌های بزرگسال جوان (شش ماه تا دو سال) نسبت به دیگران آسیب‌پذیرتر هستند.
آیا اسب آلوده می‌تواند باعث شیوع بیماری شود؟
به شکل مختصر: خیر. EEE فقط از طریق پشه‌هایی پخش می‌شود که قبلاً از پرندگان آلوده تغذیه کرده‌اند. اسب‌ها ویروس کافی در سیستم بدن خود ندارند تا پشه‌ها را آلوده کنند، حتی در شرایطی که مبتلا به ویروس EEE هستند. این ویروس همچنین از طریق تماس مستقیم بین اسب‌ها منتقل نمی‌شود.
برای پیشگیری از ابتلا به ویروس EEE چه باید کرد؟
- حداقل دو بار در سال اسب‌های خود را برای EEE واکسینه کنید. این مهم‌ترین قدمی است که می‌توانید برای جلوگیری از این بیماری کشنده بردارید.
- واکسیناسیون کره‌اسب‌ها را از 3 ماهگی یا 6 ماهگی شروع کنید.
- دامپزشک شما بهترین منبع شما برای اطلاعات دقیق در مورد برنامه‌های صحیح واکسیناسیون برای منطقه شماست. این بیماری با اینکه واکسن مخصوصی ندارد ولی واکسن‌های رایج برای بیماری‌های ویروسی تا حد زیادی بدن حیوان را ایمن می‌کند
- منابع آب راکد در مراتع پرورش اسب را حذف کنید.
- وقتی اسب‌ها در مرتع هستند، ماسک‌های مگس یا ملحفه‌های مخصوص را روی آنها بیندازید.
- اسپری‌های مگس معمولی فقط برای چند دقیقه کار می‌کنند. دافع‌های مبتنی بر روغن با اثر طولانی‌تر از طریق پت‌شاپ‌ها یا کلینیک‌های دامپزشک در دسترس هستند.
- در ساعات حوالی سحر و غروب اسب‌ها را در داخل اصطبل نگه دارید.
- پنکه‌ها را در اصطبل‌ها برای حیواناتی که در انبار نگهداری می‌شوند روشن کنید یا پنجره‌های انبار را باز کنید تا گردش هوا ایجاد شود. هرچه فن قوی‌تر باشد بهتر است.
- فراموش نکنید که با استفاده از اسپری دافع حشرات یا پوشیدن لباس‌های محافظ از خودتان محافظت کنید.
علائم انسفالیت اسب شرقی چیست؟
- تب بالا (دمای بالاتر از 103 فارنهایت)
- کسلی، افسردگی، بی‌اشتهایی
- راه‌رفتن بی‌هدف، اغلب دایره‌وار
- فشاردادن سر به گوشه‌ها
- کوری
- راه‌رفتن ناهماهنگ و عصبی
- درازکشیدن
- تشنج
- مرگ (در بیش از 80 درصد موارد)
در صورت ابتلای اسب به ویروس EEE چه باید کرد؟
اگر مشکوک هستید که اسب شما ممکن است به انسفالیت اسب شرقی مبتلا باشد، با دامپزشک خود تماس بگیرید یا بلافاصله به بیمارستان حیوانات بزرگ اطلاع دهید. عفونت EEE را می‌توان با آزمایش خون تأیید کرد که ارسال گزارش آن 2 تا 5 روز طول می کشد. با اینکه گزینه‌ای برای درمان وجود ندارد ولی در ابتدای ابتلا به بیماری هنوز جای امیدواری هست.
پیش‌آگهی اسب‌های تشخیص‌داده‌شده با ویروس EEE بسیار ضعیف است. این بیماری میزان مرگ و میر بالایی دارد و تا 90 درصد اسب‌های آلوده به این بیماری جان خود را از دست می‌دهند. اسب‌هایی با علائم عصبی که قادر به ایستادن به‌تنهایی نیستند، کم‌ترین شانس را برای بقا دارند.
آزمایش انسفالیت اسب شرقی به‌صورت خاص در دسترس نیست. آزمایش خون می‌تواند به ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما کمک کند تا شرایطی با علائم مشابه را رد کند. دامپزشک شما ممکن است مایع مغزی نخاعی را برای جستجوی آنتی‌بادی‌ها آزمایش کند.
واکسیناسیون، که حداقل سالیانه تکرار شود، به طور مؤثر از ابتلا بیماری جلوگیری می‌کند. از دامپزشک خود در مورد تقویت‌کننده‌ها بپرسید که آیا اسب‌های شما در یک منطقۀ ثابت مستقر هستند یا به‌صورت ییلاقی به منطقه‌هایی با جمعیت متفاوت پشه در تمام طول سال سفر می‌کنند.
علاوه بر اسب‌ها گوسفندان نیز در معرض آلودگی و ابتلا به این بیماری هستند. علاوه بر این، میمون، شترمرغ و برخی از گونه‌های غیر بومی پرندگان مانند قرقاول و بلدرچین نیز امکان ابتلا را دارند.
- بیشتر بخوانید: اهمیت واکسیناسیون دام
- بیشتر بخوانید: نکات مهم در پرورش شترمرغ
سرایت به انسان‌ها
یک واکسن انسانی برای انسفالیت اسب شرقی (EEE) وجود دارد اما هرگز برای استفاده عمومی تأیید نشده است. مؤسسه تحقیقات پزشکی ارتش ایالات متحده در زمینه بیماری‌های عفونی این واکسن انسانی را در سال 1980 میلادی ساخت ولی به دلیل شیوع کم بیماری، این دارو هیچگاه به شکل گسترده آزمایش نشد.
- در همین رابطه: اصول نگهداری اسب
- در همین رابطه: آنفولانزای اسبی
سخن پایانی
بیماری انسفالیت شرقی اسب یک بیماری ویروسی خطرناک است که مثل مالاریا عامل آن گزش حشرات آلوده است. این بیماری اگرچه در کشورهای توسعه‌یافته کمتر مشاهده می‌شود؛ ولی هنوز هم مناطق روستایی یا کشورهای جهان سوم پتانسیل بالایی برای شیوع این بیماری دارند.
در این مطلب اطلاعات کلی در مورد علائم، راه‌های پیشگیری و کنترل بیماری انسفالیت اسب شرقی ارائه کردیم؛ چنانچه در مورد این بیماری سؤالاتی دارید که به آنها پاسخ داده نشده است آنها را در بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.
سامانه جامع دامپزشکی Itvet با هدف بهبود روند ارتباطات مشاغل فعال در حوزۀ دامپزشکی اعم از: پت‌شاپ‌ها، فروشگاه‌های خوراک دام و طیور، کلینیک‌های دامپزشکی و کسب‌وکارهای مرتبط از سال 1402 فعالیت خود را بر بستر اینترنت شروع کرده است. با عضویت در سایت ما و تکمیل فرم‌های ثبت نام می‌توانید از خدمات ویژه سامانه بهره‌مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر از طریق شماره‌تلفن: 09357871280 با کارشناسان ما در تماس باشید!